Η αλήθεια πίσω από τους θανάσιμους μύθους για τις δασικές πυρκαγιές

Για μια ακόμα χρονιά οι ημέρες της «γιορτής της δημοκρατίας» σημαδεύτηκαν από εικόνες πύρινης καταστροφής. Σε κυβερνητικές ανακοινώσεις, τηλεοπτικά ρεπορτάζ και φυσικά στα κοινωνικά δίκτυα επικρατεί, και πάλι, η παραπληροφόρηση που ανακαλύπτει απίθανους ενόχους. Ακούσαμε πως πρωτίστως φταίει η κλιματική αλλαγή, τα απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα, ίσως κάποιοι μονίμως άγνωστοι εμπρηστές, ακόμα και η ευφλεκτότητα της Ελληνικής χλωρίδας! Ως Μέτωπο Νεολαίας είχαμε το προνόμιο να λαμβάνουμε άμεση ενημέρωση από Συναγωνιστές που επί σειρά ημερών αντιμετώπισαν εθελοντικά την πύρινη λαίλαπα, από μέλη του Πυροσβεστικού Σώματος, Δασολόγους/Περιβαλλοντολόγους, εκλεγμένους αντιπροσώπους μας στην αυτοδιοίκηση αλλά και απλούς κατοίκους των πληγέντων περιοχών. Ως εκ τούτου, οφείλουμε μια απάντηση στην οργανωμένη επιχείρηση παραπλάνησης του Ελληνικού Λαού και έχουμε κάθε δυνατότητα να εκφέρουμε στοιχειοθετημένη άποψη, σε αντίθεση με τα διάφορα φιλοκυβερνητικά φερέφωνα.

Ας ξεκινήσουμε ξεκαθαρίζοντας ότι (και) το φετινό καλοκαίρι δεν έφερε ουδεμία απρόβλεπτη κλιματική μεταβολή που θα μπορούσε να δυσχεραίνει το έργο της καταστολής δασικών πυρκαγιών. Αντιθέτως, η εκτεταμένη περίοδος βροχών που προηγήθηκε μάλλον έδωσε μια «περίοδο χάριτος» στην κυβέρνηση, κατά την οποία θα μπορούσε να υλοποιήσει, έστω και τελευταία στιγμή, όλα εκείνα τα προληπτικά μέτρα, που όπως θα φανεί στην συνέχεια είχαν αγνοηθεί, για την αντιμετώπιση ενός εντελώς αναμενόμενου (τουλάχιστον για τα δεδομένα των τελευταίων αρκετών ετών) Μεσογειακού καλοκαιριού. Η μικρή σε έκταση Ελλάδα κατατάσσεται στη 2η θέση (πίσω μόνο από την τετραπλάσια Ισπανία!), με τις περισσότερες καμένες εκτάσεις μεταξύ των κρατών της Μεσογείου (αλλά και ολόκληρης της ΕΕ) τα οποία αντιμετωπίζουν ίδιες συνθήκες κλίματος και χλωρίδας. Επομένως, το να συγκεντρώνονται όλα τα αίτια της φετινής καταστροφής στην κλιματική αλλαγή είναι αληθινά γελοίο. Εκτός, αν η κυβέρνηση παραδέχεται ότι έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο ανικανότητας κατά το οποίο η μόνη της δυνατότητα είναι να ελπίζει σε απρόβλεπτα ευνοϊκές καιρικές συνθήκες για την παρέλευση της αντιπυρικής περιόδου. Εξίσου γελοίοι είναι φυσικά και οι ισχυρισμοί, που διαδίδουν επιστημονικοφανώς διάφορα φιλοκυβερνητικά τρολς, περί… αυτοαναφλεγόμενων πεύκων, προτείνοντας την εξάλειψη ενός εκ των ελαχίστων ειδών που καταφέρνουν να επιβιώνουν στα υποβαθμισμένα εδάφη των επαναλαμβανομένων καταστροφών.

Και ερχόμαστε στο μεγάλο ζήτημα των, εκ προθέσεως, εμπρησμών. Ας μας πουν, όσοι εκ του κρατικού μηχανισμού επικαλούνται αυτό το φαινόμενο, ποια είναι η προέλευση αυτών των εμπρηστών που καταφέρουν να καίνε τόσο επιδέξια την Ελλάδα κάθε χρόνο; Δεν μπορεί να πρόκειται για ξένους πράκτορες αφού η εξωτερική κυβερνητική πολιτική ισχυρίζεται πως έχει τόσο μεγάλη επιτυχία ώστε ακόμα και οι ανατολικοί μας γείτονες έχουνε γίνει… συνεργάσιμοι σύμμαχοι (σε βαθμό που αξίζει να διαπραγματευτούμε μαζί τους ακόμα και εθνικά κεκτημένα!). Επιβεβαιώνουν άραγε της καταγγελίες κατοίκων, από κάθε ακριτική περιοχή της χώρας, για καραβάνια λαθρομεταναστών που ανάβουν φωτιές κατά βούληση για κάθε είδους λόγους; Αν ναι, πως συμβαδίζει αυτό με την δήθεν αυστηρή μεταναστευτική πολιτική που υπόσχονταν προεκλογικά, όταν ακόμα εισρέουν χιλιάδες αφροασιάτες από τα διάτρητα σύνορα μας; Τέλος, αν πρόκειται για τυχαία περιστατικά, όπως άφησε να εννοηθεί ο Νίκος Δένδιας, προκύπτει το αμείλικτο συμπέρασμα πως η «ετοιμότητα» της κυβέρνησης είναι τέτοια που παραλύει από τις ελάχιστες πράξεις μερικών παρανοϊκών! Σε κάθε περίπτωση, φέτος από τον συνολικό αριθμό των 7.081 πυρκαγιών (μέχρι τις 31 Ιουλίου) συνελήφθησαν συνολικά μόλις 10 άτομα για εμπρησμό από πρόθεση.

Στο σημείο αυτό πρέπει να αποκατασταθεί η μισή αλήθεια που έχει διαδοθεί, φαινομενικά σε βάρος της κυβέρνησης αλλά ουσιαστικά υπέρ του αποπροσανατολισμού από την ακόμα χειρότερη πραγματικότητα. Οι καμένες δασικές εκτάσεις δεν αποτελούν ευκαιρία για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Αυτό, όχι γιατί η κυβέρνηση έχει μεριμνήσει για την προστασία των καμένων, αλλά αντίθετα διότι έχει ήδη επιτρέψει την καταστροφική εγκατάσταση αιολικών πάρκων ακόμα και σε υγιή δάση, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000! Κι αν κάποτε προστατεύονταν έστω τα καμένα δάση, με το άρθρο 117 παρ. 3 του Συντάγματος (που επιτρέπει αποκλειστικά την αναδάσωση τους), η απόφαση 2499/2012 του Συμβουλίου της Επικρατείας απελευθέρωσε αντισυνταγματικά την σχεδόν κάθε είδους εκμετάλλευση τους. Έτσι, καμένα ή χλωρά, προστατευόμενα και μη, όλα τα δάση είναι έρμαια αυτής της διαστροφής της έννοιας «πράσινη ενέργεια».

Σε αντίθεση με το κεντρικό ευθυνόφοβο αφήγημα, η εκτόξευση των αριθμών καμένων στρεμμάτων, εστιών φωτιάς και νεκρών δεν κρύβει κανέναν ανεξέλεγκτο μπαμπούλα από τους όψιμα επινοημένους. Υλοτόμοι, αγρότες, κτηνοτρόφοι, ρητινοπαραγωγοί και ντόπιοι εποχικοί δασοπυροσβέστες, άνθρωποι εξοικειωμένοι με τις δασικές εργασίες και με μοναδική γνώση των τοπικών συνθηκών, βρίσκονταν κάποτε στην πρώτη γραμμή αποδίδοντας τα μέγιστα παρά τα ελάχιστα υλικά μέσα. Επιπλέον, οι ίδιοι άνθρωποι, καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου, συνέβαλλαν με τις βιοποριστικές δραστηριότητες τους στην απαραίτητη διαχείριση του δάσους απομακρύνοντας πλεονάζουσα βιομάζα και διεξάγοντας ουσιαστικά επιτόπιο έλεγχο κάθε φυσικής και μη μεταβολής. Πρώτη η αστικοποίηση και η εγκατάλειψη του πρωτογενούς τομέα από την Μεταπολίτευση, στέρησαν αυτούς τους ανθρώπους από την δασοπυρόσβεση. Σήμερα, η ακατάσχετη χρήση του 112 προσέφερε, για λίγο, στην κυβέρνηση την δυνατότητα να κομπάζει ότι δεν χάθηκαν ανθρώπινες ζωές αλλά ταυτόχρονα καταδίκασε στην καταστροφή αμέτρητες περιουσίες που θα μπορούσαν να είχαν σωθεί με την παραμονή σωστά οργανωμένων κατοίκων. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις της Ρόδου αλλά και της Εύβοιας παλαιότερα. Σύμφωνα με μαρτυρίες του Νικόλαου Αττιτή, εκλεγμένου επικεφαλής της «Ελληνικής Αυγής για την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου» που συμμετείχε στην κατάσβεση, εθελοντές κάθε είδους αντιμετώπισαν μια παντελή έλλειψη συντονισμού και κάλυψαν το κενό της κρατικής ανυπαρξίας με ηρωικές (και επικίνδυνες) προσπάθειες!

Ταυτόχρονα, τα πολύτιμα πυροφυλακία, που λειτουργούσαν κάποτε σε θέσεις-κλειδιά, ρημάζουν άδεια εδώ και δεκαετίες στερώντας την δυνατότητα πρώτης πλήξης. Η φωτιά, αντί να εντοπίζεται από εκεί μέσα σε λίγα λεπτά και να αντιμετωπίζεται άμεσα με πεζοπόρα τμήματα, αφήνεται συχνά ανεξέλεγκτη για ώρες μέχρι να μπορέσουν να καταφθάσουν τα περίφημα εναέρια μέσα. Έτσι, τα πύρινα μέτωπα διογκώνονται και τότε συμβαίνει οι άνδρες της Πυροσβεστικής να διστάζουν να πλησιάσουν, εφορμώντας στο δάσος, και επιλέγουν να παραμείνουν σε θέσεις επί κεντρικών δρόμων, μη γνωρίζοντας την διαμόρφωση του. Μια αντίδραση δυστυχώς δικαιολογημένη αφού, έχουν απομακρυνθεί υπό την απειλή της σύλληψης όλοι οι ντόπιοι που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις δυνάμεις σε σημεία κατάλληλα για την κατάσβεση. Τα ίδια εναέρια μέσα καλούνται ξανά για να σβήσουν αναζωπυρώσεις και εστίες λίγων μέτρων, ενάντια στην ενδεδειγμένη χρήση τους που προβλέπει μόνο την μείωση της έντασης σε ισχυρά μέτωπα ώστε να δοθεί η δυνατότητα στις επίγειες δυνάμεις να επιχειρήσουν. Αυτή η επιχειρησιακά απαράδεκτη τακτική, επιφέρει δυσανάλογη καταπόνηση αλλά και ψυχολογική πίεση στους χειριστές των εναέριων μέσων, όταν η υπηρεσία τους και τα ΜΜΕ ρίχνουν όλο το βάρος της κατάσβεσης σε αυτούς. Σε συνδυασμό με τις επικίνδυνες κινήσεις που αναγκάζονται να πραγματοποιούν για να επιτύχουν την ακρίβεια λίγων μέτρων, οδηγούμαστε σε τραγικά αποτελέσματα όπως δυστυχώς συνέβη με τον θανάσιμο τραυματισμό του κυβερνήτη, Σμηναγού Χρήστου Μουλά, και του συγκυβερνήτη, Ανθυποσμηναγού Περικλή Στεφανίδη.

Όταν για δεκαετίες οι έμπειροι δασοπυροσβέστες έλεγαν χαρακτηριστικά ότι «οι αρβύλες σβήνουν τη φωτιά» (εννοώντας πεζοπόρες δυνάμεις, εντός δάσους), δικαίως αναρωτιέται κανείς, τι είναι αυτό που ωθεί τις κυβερνήσεις να διατηρούν διαχρονικά όλες τις παραπάνω τακτικές; Για αρχή, φαίνεται πως οι αρβύλες δεν γράφουν τόσο καλά στις κάμερες των πολιτικών, όσο τα Canadair και τα ελικόπτερα, ιδίως προεκλογικά. Ταυτόχρονα, έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι η πλειοψηφία (51 εκ των 91) αυτών των εναερίων μέσων ενοικιάζονται έναντι δεκάδων χιλιάδων ευρώ ανά ώρα(!) από συγκεκριμένους ιδιώτες και τα εναπομείναντα δημόσια αφήνονται με εμφανή ζητήματα παλαιότητας. Έτσι, κατάφεραν το ακατόρθωτο: σπατάλησαν εκατοντάδες εκατομμύρια χτίζοντας έναν από τους μεγαλύτερους πυροσβεστικούς στόλους (περισσότερα εναέρια μέσα από ολόκληρη την Γαλλία και σχεδόν όσα πυροσβεστικά έχουν μαζί Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία) και παρ’ όλα αυτά η χώρα γίνεται κάθε καλοκαίρι παρανάλωμα χάρη στην ανικανότητα τους. Μύθος λοιπόν η έλλειψη εναέριων μέσων, που προβάλλεται σαν δικαιολογία και χρησιμοποιείται ακόμα από κάποιους πονηρούς σε βάρος της ενίσχυσης της εθνικής άμυνας! Όσο για την ανάληψη και απονομή ευθυνών, τα λέει όλα το γεγονός της προαγωγής σε Αρχηγό της Πυροσβεστικής πρώτα του συντονιστή της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι (από τον ΣΥΡΙΖΑ) και έπειτα (από την ΝΔ) του διοικητή που διετάχθη να πάει στο πεδίο αλλά φέρεται να εμφανίστηκε μόνο όταν 103 άνθρωποι είχαν ήδη χάσει την ζωή τους. Η μόνη λογική ερμηνεία τέτοιων σχιζοφρενών κινήσεων είναι πως κάποιοι εξυπηρετούν και εξυπηρετούνται από το κομματικό κράτος, που ξέρει να μετράει ψήφους αλλά όχι νεκρούς.

Όλα τα παραπάνω, δυστυχώς, αφορούν απλά την καταστολή των δασικών πυρκαγιών, όταν έχουν ήδη εκδηλωθεί. Αναγκαστικά, η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τέτοια οφθαλμοφανή προβλήματα αφού η πρόληψη, που θα έπρεπε να αποτελεί προτεραιότητα, είναι ένα ακόμα πιο «ομιχλώδες» πεδίο. Δεν είναι μόνο το γεγονός της εγκατάλειψης της επαρχίας που στέρησε από τα δάση την σωτήρια οικονομική τους εκμετάλλευση. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΣΠΑ, η χρηματοδότηση για έργα πρόληψης είναι κάτω του 20% του προϋπολογισμού του σχετικού ειδικού στόχου. Ταυτόχρονα, οι εργασίες διάνοιξης αντιπυρικών ζωνών, καθαρισμών, αραιώσεων κτλ εμπίπτουν στις αρμοδιότητες πολλαπλών υπηρεσιών με ελάχιστες δυνατότητες (ή και διάθεση) συνεργασίας. Και ενώ αρχικά τα παραπάνω αποτελούσαν αρμοδιότητες των δασικών υπηρεσιών, τα τελευταία χρόνια κυριολεκτικά αχρηστεύτηκαν, με νέες διατάξεις που προσθέτουν καθήκοντα πρόληψης στο Πυροσβεστικό Σώμα αλλά και στην Πολιτική Προστασία (νόμος 4662/2020, άρθρο 42). Μάλιστα, επί των ημερών Χαρδαλιά, η Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας έσπευσε να παραχωρήσει τέτοιου είδους έργα σε ιδιώτες εργολάβων με κοστολογήσεις έως και 7πλάσιες από αυτές που είχαν κατατεθεί από τα δασαρχεία. Σαν να μην έφτανε αυτό, ορισμένα από αυτά τα εξωφρενικά υπερ-κοστολογημένα έργα, που παραχωρήθηκαν με αδιαφανείς διαδικασίες, παραδόθηκαν τελικά ελλιπή! Τα παραπάνω φαίνεται πως… εντυπωσιάζουν τόσο πολύ την κυβέρνηση της ΝΔ, ώστε με τον νόμο 4662/2020, άρθρο 53, παραχώρησε στον συγκεκριμένο φορέα την δυνατότητα συμπεριλάβει στον προϋπολογισμό του και «δαπάνες απορρήτων αναγκών» για τις οποίες, και επισήμως, δεν λογοδοτεί πουθενά.

Εξίσου τραγική είναι και η εικόνα των υποτιθέμενων εργασιών αποκατάστασης. Ενδεικτική της κατάστασης είναι η περίπτωση της Βόρειας Εύβοιας, όπου διορίστηκε επικεφαλής της όλης προσπάθειας ένας άνθρωπος του βαθέως ΠΑΣΟΚ χωρίς την παραμικρή σχέση με τις δασικές επιστήμες. Το αποτέλεσμα, επί ένα χρόνο περιόδευε διαφημίζοντας πολύχρωμες ψηφιακές παρουσιάσεις ενός «masterplan», χαριτωμένου για το κοινό, γελοίου για τους γνωρίζοντες καθώς δεν εμπεριείχε την παραμικρή επιστημονική μελέτη. Παρά τα εκατοντάδες εκατομμύρια που δαπανήθηκαν, και σε αυτή την περίπτωση, τα έργα αποκατάστασης του εδάφους παραμένουν μηδαμινά, θέτοντας τους οικισμούς υπό τον κίνδυνο πλημμυρικών φαινομένων. Οι δασικοί συνεταιρισμοί, που εκτελούν εργασίες απαραίτητες για την αναδάσωση, αναγκάστηκαν να δουλέψουν με δικά τους έξοδα και μάλιστα υποχρεώνονται να καταβάλλουν τεράστιες εγγυήσεις καταφεύγοντας στον δανεισμό. Τέλος, δασεργάτες και ρητινοπαραγωγοί, που είχαν συμβάλει με προσωπικό κόστος στην κατάσβεση, παραμένουν άνεργοι και ανασφάλιστοι. Την ίδια στιγμή, κάποια γραφεία φέρονται να έχουν διορίσει… ευειδείς γραμματείς, με πόρους του προγράμματος που αφορά τους πληγέντες!

Με συγκεκριμένες μαρτυρίες και στοιχεία, βιωματικά και επιστημονικά, αποδεικνύεται ότι αυτό που αντιμετωπίζει κάθε χρόνο ο Ελληνικός λαός δεν είναι ούτε η κλιματική αλλαγή, ούτε η οικονομική δυσχέρεια του κρατικού μηχανισμού. Κάθε χρόνο θρηνούμε νεκρούς, κατεστραμμένες περιουσίες και ανυπολόγιστες απώλειες φυσικού πλούτου χάρη στο όργιο σπατάλης δημοσίου χρήματος στο οποίο επιδίδονται διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις. Ρίχνοντας μια ματιά στο παρελθόν, διαπιστώνουμε ότι, καθόλου τυχαία, η κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά ήταν αυτή που θεμελίωσε στην Ελλάδα την νομοθεσία προστασίας των δασών (νόμος 856/1937). Από τότε, οι… ανάγκες του «δημοκρατικού τόξου» είναι αυτές που καταστρέφουν, σε κάθε επίπεδο, την γη μας. Έτσι και σήμερα, μόνο ένα ισχυρό Εθνικό Κράτος, απαλλαγμένο από τα βαρίδια της μικροπολιτικής, μπορεί να προστατέψει ό,τι έχει απομείνει από το καταστροφικό πέρασμα της Μεταπολίτευσης:

• Με έναν ενιαίο φορέα δασοπροστασίας απαλλαγμένο από κομματικές εξυπηρετήσεις και αυστηρή λογοδοσία
• Με έναν λειτουργικό στόλο πυρόσβεσης, 100% δημόσιο και όχι εξαρτώμενο από ξένες εταιρείες
• Με στρατηγικό σχέδιο προσαρμοσμένο στις συνθήκες μείξης δασών-οικισμών
• Με εποχικούς (δασο)πυροσβέστες αυστηρών κριτηρίων φυσικής κατάστασης και εμπειρίας
• Με ουσιαστική ανάπτυξη των ειδικών τμημάτων πυρόσβεσης
• Με κατάργηση όλων των διατάξεων που προβλέπουν κρυφές συμβάσεις άχρηστων επιτροπών
• Με την επαναφορά μιας ισχυρής, ένστολης δασοφυλακής
• Με την στήριξη και οργάνωση των κοινοτήτων της υπαίθρου
• Με εστίαση στην πρόληψη ολόκληρο τον χρόνο
• Με άμεση ενίσχυση των δασικών υπηρεσιών, όχι των εργολάβων με κομματικές φιλίες