Manuel Hedilla, ένας γνήσιος και συνεπής Φαλαγγίτης

Ο Federico Manuel Hedilla Larrey ήταν Ισπανός Εθνικιστής, γνωστός ως διάδοχος του José Antonio Primo de Rivera και ο τελευταίος ηγέτης της γνήσιας Ισπανικής Φάλαγγας (Falange Española de las JONS). Ορφανός από πατέρα σε νεαρή ηλικία, μετακόμισε στο Μπιλμπάο όπου ολοκλήρωσε τις βασικές του σπουδές σε Ρωμαιοκαθολικό σχολείο στον δήμο Barakaldo, στη Χώρα των Βάσκων. Στα 16 του χρόνια ξεκίνησε μαθητεία σε ναυπηγείο, αλλά η οικονομική κρίση τον οδήγησε στην ανεργία. Εργάστηκε στη συνέχεια στην οδοποιία και ως μηχανικός αυτοκινήτων στη Μαδρίτη.

Πολιτική Δράση

Το 1933 πληροφορήθηκε με ενθουσιασμό την ίδρυση της Φάλαγγας, ενός κινήματος με επαναστατικές ιδέες και στρατιωτική δομή. Ένα χρόνο μετά, κατά τη διάρκεια της θητείας του ως τεχνικός επιθεωρητής σε εργοστάσιο στην Κανταβρία, έρχεται σε επαφή με το Κίνημα μέσω δύο συναδέλφων του. Σχεδόν αμέσως, ορίζεται επικεφαλής της κωμόπολης Renedo de Pielagos, οπού αναπτύσσει ιδιαίτερα επιτυχημένη δράση προσελκύοντας νέα μέλη και υποστηρικτές. Τον Μάρτιο του 1935 επισκέπτεται την περιοχή ο Jose Antonio, που εντυπωσιάζεται από το έργο του και τον ορίζει επικεφαλής της Φάλαγγας σε ολόκληρη την επαρχία. Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους συμμετέχει στο Εθνικό Συμβούλιο της Φάλαγγας, στην Μαδρίτη, ως εκπρόσωπος της βόρειας κοινότητας Santander.

Όμως, το 1936 η Φάλαγγα τίθεται εκτός νόμου και πλήθος ηγετικών στελεχών, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Jose Antonio, οδηγούνται στις φυλακές. Εν μέσω αυτής της κρίσης ο Hedilla αναλαμβάνει τον συντονισμό των διάφορων εθνικιστικών ομάδων. Η Φάλαγγα δεν είναι πλέον μια περιθωριακή ομάδα αλλά διαθέτει 240.000 καλά εξοπλισμένα μέλη. Ακολουθώντας τις οδηγίες του φυλακισμένου Αρχηγού του, συναντιέται με τον Στρατηγό Emilio Mola, με στόχο την οργάνωση ένοπλης ανατροπής του καθεστώτος.

Αν και τυπικά ήταν ο υπεύθυνος της Φάλαγγας μόνο στο Santander, ο Hedilla βρισκόταν στην La Coruña όταν έλαβε χώρα η στρατιωτική εξέγερση. Εκεί, συνδράμει αποφασιστικά στην κατάληψη της πόλης, ως επικεφαλής πολιτοφυλάκων της Φάλαγγας. Μετά από αυτή την νίκη καθίσταται ο de facto ηγέτης του Κινήματος, καθώς ο Jose Antonio παραμένει φυλακισμένος, και αναλαμβάνει επικεφαλής του «Προσωρινού Διοικητικού Συμβουλίου». Ωστόσο, ο Hedilla με την «ταπεινή» καταγωγή, δεν διέθετε το κύρος του Primo de Rivera και σύντομα γίνεται εμφανής η ρήξη με τον κύκλο εξουσίας που περιέβαλλε τον Francisco Franco, δηλαδή τον κύριο εκφραστή των εξεγερμένων αντιδημοκρατικών δυνάμεων.

Από τα τέλη του 1936 υπήρχε διάχυτη η άποψη στις επαναστατημένες μάζες πως πρέπει να επιτευχθεί μια «ενοποίηση» όλων των εθνικών πολιτικών κινήσεων. Από την πρώτη στιγμή ο Hedilla αντιτάχθηκε στην πιθανότητα πραγμάτωσης αυτής της ενοποίησης. Στην πράξη όμως, ο Φαλαγγίτης αρχηγός δεν ήλεγχε τις ετερόκλητες ομάδες που τότε συνυπήρχαν στο εσωτερικό του κινήματος. Ερχόταν συχνά αντιμέτωπος με την ριζική αντίθεση άλλων ηγετών, καίτοι ο ίδιος στηρίζονταν από πυρήνες του Ισπανικού βορρά. Ορισμένοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους γνησιότερους συνεχιστές της κληρονομιάς του Jose Antonio, ενώ άλλοι «νεοσύλλεκτοι» έβλεπαν στο πρόσωπο του Στρατηγού Franco τον δυνητικό ηγέτη μιας «ευρύτερης» παράταξης, αναγκαίας για την χώρα. Παρά το εχθρικό αυτό πλαίσιο, ο Hedilla υποστηρίχθηκε ενθουσιωδώς από τον Γερμανό πρέσβη Wilhelm Faupel, σε αντιδιαστολή βέβαια με τον πρέσβη της φασιστικής Ιταλίας, που δεν έχανε ευκαιρία να τον υποτιμά.

Απέναντι στον εσωτερικό διχασμό

Ενώ βρισκόταν σε περιοδεία στον βορρά, ο Hedilla έμαθε ότι είχαν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις μεταξύ ορισμένων ηγετικών πυρήνων των Καρλιστών και των Φαλαγγιτών. Έτσι, ανακοίνωσε την διεξαγωγή ενός Εθνικού Συμβουλίου της Φάλαγγας, στις 25 Απριλίου για να αντιμετωπίσει θεσμικά την εσωτερική αταξία. Αντιτιθέμενοι σε αυτή την απόφαση, στις 16 Απριλίου του 1937 οι, κατ’ ουσίαν ακροδεξιοί, Davila, Aznar και Garceran σχηματίζουν μια αυθαίρετη επιτροπή ελπίζοντας να ελέγξουν το Κίνημα. Ο Hedilla δεν άργησε να απαντήσει. Το ίδιο βράδυ οι Εθνικιστικές πολιτοφυλακές υπό τις διαταγές του, πραγματοποιούν έφοδο και ανακατάληψη των κεντρικών γραφείων του κόμματος, πετώντας έξω τους αντιπολιτευόμενους συμβιβαστές. Οι επικεφαλής της «μετριοπάθειας», αναζητούνται και συλλαμβάνονται μέσα στα καταλύματα τους, ακόμα και μετά από ανταλλαγές πυρών.

Φαινόταν πως είχε επιτευχθεί μια πρόσκαιρη επιτυχία για τον έλεγχο του κινήματος. Δυο ημέρες αργότερα έλαβε χώρα συμβούλιο κατά το οποίο ο Hedilla επανεκλέχθηκε εθνικός αρχηγός. Στην ψηφοφορία έλαβε δέκα ψήφους υπέρ και τέσσερις κατά, αλλά υπήρξαν και πολλές αποχές. Ακόμα και ο Franco αποδέχτηκε τον νέο ηγέτη σε μια σκηνή θερμού εναγκαλισμού μπροστά σε χιλιάδες Φαλαγγίτες στο μπαλκόνι του παλατιού του Επισκόπου της Salamanca. Ωστόσο, η αδελφική χειρονομία φαίνεται πως ερμηνεύτηκε τελικά σαν ένδειξη υποταγής της Φάλαγγας στον μελλοντικό δικτάτορα.

Μετά από αυτά τα γεγονότα το αρχηγείο του Franco αποφάσισε να εφαρμόσει ένα σχέδιο ενοποίησης όλων των αντικαθεστωτικών πολιτικών δυνάμεων που δρούσαν στην περιοχή. Ο επικεφαλής της Φάλαγγας έλαβε στο σπίτι του, ως τετελεσμένο, ένα αντίγραφο του λεγόμενου «Διατάγματος Ενοποίησης», το οποίο μάλιστα ανακοινώθηκε δημόσια μέσω ραδιοφώνου. Ο κομματικός φορέας που θα απορροφούσε όλες τις εξεγερμένες συνιστώσες της περιοχής θα ονομαζόταν «FET y de las JONS». Ως αντίδραση σε αυτή την αναγκαστική «ενοποίηση», εστάλη από τα κεντρικά γραφεία της Φάλαγγας ένα τηλεγράφημα στο οποίο ξεκαθαριζόταν ότι τα μέλη οφείλουν να συνεχίσουν να υπακούν μονάχα στις εντολές της ανώτατης διοίκησης του κινήματος, «για να αποφευχθούν οι παρερμηνείες» του Διατάγματος. Αυτό το τηλεγράφημα ερμηνεύτηκε ως πρόκληση απέναντι στα σχέδια του Franco.

Στην δυσμένεια του καθεστώτος

Τελικά, στις 25 Απριλίου του 1938, ο Hedilla συνελήφθη μαζί σε άλλους εξακόσιους Φαλαγγίτες, με την κατηγορία ότι είχαν συνωμοτήσει εναντίον του Franco. Η σύλληψη του προκάλεσε θυελλώδεις δημόσιες διαμαρτυρίες, αλλά πολλοί συμμετέχοντες σε αυτές συνελήφθησαν και αυτοί κατηγορούμενοι σαν… κομμουνιστές. Μέσω της καταστολής ο Franco έπνιξε τις αντιστάσεις των πρωτεργατών της Φάλαγγας και εδραίωσε την πολιτική του εξουσία ποδηγετώντας το εθνικό επαναστατικό κίνημα. Διόρισε επίσης τον βετεράνο Raimundo Fernandez Cuesta ως γενικό γραμματέα της νέας συστημικής «Φαλάγγας».

Στις 5 Ιουλίου του 1937 ο Hedilla καταδικάστηκε από το στρατοδικείο σε ισόβια κάθειρξη, ενώ λίγο έλειψε να εφαρμοστεί η θανατική ποινή. Πέρασε τα πρώτα τέσσερα χρόνια της καταδίκης του εξόριστος στην φυλακή των Las Palmas. Μετά την κρίση του Μαΐου του 1941, όταν αποφυλακίστηκαν μαζικά πολλοί παλαιοί μαχητές της Φάλαγγας ως μέτρο κατευνασμού, ο Hedilla μεταφέρθηκε στην Mallorca. Εκεί, έζησε έως το 1947, όταν και ανέκτησε την πλήρη ελευθερία του.

Μετά την φυλακή

Μετά την αποφυλάκιση του, δεν ανέλαβε τον οποιοδήποτε πολιτικό ρόλο στην φρανκική Ισπανία. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε μια μικρή εμπλοκή στο συνδικαλιστικό κίνημα, καταγγέλλοντας ρητά την αναρχοκομμουνιστική εκτροπή του και υπερασπίστηκε τα ιδεώδη ενός πλέριου Πατριωτικού Κοινωνισμού.

Χαρακτηριστική είναι μια μυστική αναφορά της CIA, από τον Αύγουστο του 1948, για την δράση του Hedella μετά την αποφυλάκιση του:
«Οι προσπάθειες που φέρεται να γίνονται από τον Manuel HEDILLA Larrey να εξωθήσει σε αλλαγές το ισπανικό καθεστώς στρέφονται περισσότερο ενάντια στην κατάσταση που αντιπροσωπεύει ο FRANCO, παρά εναντίον του ίδιου του Caudillo. Σύμφωνα με τον [λογοκριμένο όνομα], ο HEDILLA χρησιμοποιεί τους πιστούς οπαδούς του στη Φάλαγγα, αλλά πιστεύει ότι η Φάλαγγα \καθαυτή είναι τελειωμένη υπόθεση. Ο HEDILLA δεν ενδιαφέρεται για «υπονομευτικές» δραστηριότητες, προτιμώντας τη μεταρρύθμιση μέσω της αντικατάστασης των ανίκανων στα σημαντικά αξιώματα. Αυτό το σκοπό επιδιώκει να επιτύχει ασκώντας επιρροή σε μέλη της εθνοσυνέλευσης, ηγέτες του Μετώπου Νεολαίας, γραμματείς της Πολιτικής Κυβέρνησης, Συνδικάτα κ.λπ. που μπορούν να μιλήσουν χωρίς να χαρακτηρίζονται ως εχθροί του Καθεστώτος.
Ο Αρχιεπίσκοπος OLAECHEA της Βαλένθια φέρεται να αρνήθηκε να αποσύρει την πρόσκληση στον HEDILLA για να παραστεί σε θρησκευτική εορτή που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Άνοιξη, λέγοντας ότι δεν θα μπορούσε να αρνηθεί την αποδοχή σε καθαρά θρησκευτικές τελετές ενός τόσο Χριστιανού κυρίου.»

Ο Hedilla απεβίωσε στην Μαδρίτη στις 4 Φεβρουαρίου του 1970. Για πολλούς νοσταλγούς της «παλαιάς φρουράς» της αληθινής Φάλαγγας, έφτασε να συμβολίζει την αγνότερη ουσία μιας νέας δυναμικής διάστασης του Κινήματος, αυτής του εθνικοσυνδικαλισμού. Υπήρξε επίσης το σύμβολο της αντίστασης των ακραιφνών ιδεολόγων Φαλαγγιτών στην προδοσία του Franco, καθώς τοποθετήθηκε ξεκάθαρα ενάντια στο κύμα των σκόπιμων αυθαιρεσιών της Δεξιάς, η οποία ακόμα και με την χρήση των Μαροκινών μισθοφόρων, έθαψε με σφοδρότητα το όραμα για την δόμηση μιας Εθνικιστικής και Σοσιαλιστικής Ισπανίας. Η ιδεαλιστική θέση του Hedilla και των Συναγωνιστών του τελικά δικαιώθηκε, καθώς ο Φρανκισμός έσβησε μαζί με τον ηγέτη του, δίχως δυστυχώς να αφήσει πίσω του παρακαταθήκη ανάλογη των 36 ολόκληρων ετών διακυβέρνησης.

Μέτωπο Νεολαίας – Τομέας Ιστορίας