Φυλετισμός: Σύνοψις Ιστορική και δήλωση Πίστης

 Η έννοια της φυλής έχει αποτελέσει στο παρελθόν αντικείμενο ανάλυσης και περισυλλογής, με πολλούς διαφορετικούς ορισμούς να έχουν προταθεί από διάφορους στοχαστές, ο καθείς εκ των οποίων πλησιάζει όλο και περισσότερο σε μια ολιστική θεωρία σχετικά με τα υποκείμενα που την απαρτίζουν, την κοινή τους προέλευση και τον ρόλο του φυλετικού παράγοντα στην ανθρώπινη ιστορία. Στην παρούσα εργασία, αφού ανατρέξουμε επιγραμματικά στην ιστορία του φυλετισμού και περιγράψουμε τις πιο επιφανείς θεωρίες που αναπτύχθηκαν εντός αυτής της σχολής σκέψης καθώς και τις όποιες αδυναμίες αυτές εμπεριείχαν (λάθη τα οποία εν μέρει οφείλονται στην παλαιότητα των ερευνητικών πορισμάτων της εκάστοτε επιστήμης και εν μέρει στην ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία του κάθε θεωρητικού), θα προχωρήσουμε σε μια παραδοσιακή θεώρηση του φυλετισμού, καταθέτοντας, ταυτόχρονα κάποιες ιδέες για την εφαρμογή της φυλετικής ιδέας στην διαπαιδαγώγηση των νέων μελών του έθνους.

 Τι σημαίνει ο όρος ‘’φυλή’’; Ακολουθούν μερικοί από τους διασημότερους ορισμούς: «η φυλή είναι μια ζώσα ενότητα ατόμων με κοινή καταγωγή, με τα ίδια σωματικά και πνευματικά χαρακτηριστικά» (Woltmann), «είναι ένα σύνολο ανθρώπων το οποίο είναι ξεχωριστό από οποιοδήποτε άλλο σύνολο ανθρώπων από ένα χαρακτηριστικό συνδυασμό, και το οποίο αναπαράγει στοιχεία που έχουν πάντα τον ίδιο συνδυασμό, σωματικών χαρακτηριστικών και πνευματικών χαρισμάτων» (Günther), «είναι ένας κληρονομικός τύπος» (Topinard), «είναι ένα γένος προσδιορισμένο με ομάδες από τα ίδια γονίδια (δηλαδή, κληρονομικού δυναμικού), κι όχι από ανθρώπους που μοιάζουν στην εξωτερική εμφάνιση» (Fisher, Lenz), «είναι ένα σύνολο ανθρώπων προσδιορισμένο, όχι από την κατοχή αυτών ή εκείνων των σωματικών ή πνευματικών χαρακτηριστικών, αλλά από το ύφος το οποίο εκδηλώνεται από αυτά» (Clauss).

 Όλοι οι παραπάνω ορισμοί προέρχονται από το πεδίο της επιστήμης της φυσικής ανθρωπολογίας, η οποία, αποτελεί εκείνον τον επιστημονικό κλάδο που μελετά τον άνθρωπο στην καθαρά βιολογική του υπόσταση. Συνεπώς, από αυτόν προέκυψε μία φυσιοκρατική, περιγραφική έννοια της φυλής. Όπως ακριβώς τα διάφορα ζώα και φυτά περιγράφονται με βάση την προφανή ανισότητα τους, έτσι και τα ανθρώπινα όντα καταρτίζουν διάφορες κατηγορίες βασισμένες στις πιο συχνές επαναλήψεις φαινοτυπικών χαρακτηριστικών τα οποία παρουσιάζονται ομαδικά, στη μία ή στην άλλη. Το κριτήριο, λοιπόν, αυτών των ερευνητών ήταν στατιστικό και ποσοτικό. Τα πιο κοινά μορφολογικά χαρακτηριστικά εντός μιας πληθυσμιακής ομάδας, εθεωρούντο ‘’φυλετικά’’ και δηλωτικά της κοινής προέλευσης των κατόχων τους. Επομένως, η επιστημονική έρευνα έδωσε έμφαση αποκλειστικά στα εξωτερικά χαρακτηριστικά των εκάστοτε πληθυσμών: το χρώμα του δέρματος, των μαλλιών, των ματιών, το ανάστημα, τη δομή του προσώπου, τις αναλογίες, την κρανιακή διαμόρφωση. Η περιγραφικότητα κατέστη πιο σαφής με την εισαγωγή της μέτρησης και των αριθμητικών τύπων (πχ. μέτρηση των γωνιών του προσώπου). Σε αυτές τις μεθοδολογίες προστέθηκε η θεωρία της κληρονομικότητας του Γκρέγκορ Γιόχαν Μέντελ, αλλά και η αντίστοιχη θεωρία του Καρλ Γιούνγκ η οποία κινείται στο πεδίο μιας άλλης δημοφιλούς επιστήμης του 19ου αι., της ψυχανάλυση.

 Προκειμένου, όμως, να διαφωτίσουμε όλες τις πτυχές του θέματος, κρίνεται σκόπιμο να ανατρέξουμε βαθύτερα στο παρελθόν και να αναζητήσουμε τη σημασία της εν λόγω έννοιας, καθώς και να δούμε πως μια τέτοια πίστη εκδηλώνονταν στην πράξη. Υπάρχουν τρεις δυνατοί τρόποι κατανόησης της έννοιας της φυλής: ως αναφορά στην πραγματικότητα, ως αναφορά σε ένα ορισμένο πεδίο επιστημονικής γνώσης, ή, τελικά, ως «μύθο». Σύμφωνα με την πρώτη, η συνειδητοποίηση της αξίας της φυλής, ιδίως σε εκείνες τις παραδοσιακές κοινωνίες όπου εφαρμόζοντο το σύστημα των καστών, εξάγεται από τις πρακτικές της ενδογαμίας, της διατήρησης της ‘’καθαρότητας’’ του αίματος, ευγονικών στην ουσία πρακτικών, που ακολουθούνται μέχρι και σήμερα από τα θλιβερά απομεινάρια της ευρωπαϊκής και μη αριστοκρατίας. Η λέξη ‘’φυλή’’ (με την σύγχρονη έννοια) σε αυτές τις κοινωνίες σπάνια συναντάται ακριβώς γιατί όλοι ανήκαν σε κάποια ‘’φυλή’’. Το ενδιαφέρον των αρχαίων πολιτισμών για τις μυστηριακές δυνάμεις του αίματος γίνεται αντιληπτό από λατρείες όπως αυτές προς τους Λάρες, τους Πενάτες (στον ρωμαϊκό πολιτισμό), τους αρχέτυπους ήρωες (βλ. την λατρεία των μεγάλων ηρώων των αρχαίων ελληνικών πόλεων, που πολλές φορές συμμετείχαν και στην ίδρυση τους), προς τον ‘’δαίμονα’’ ενός γένους, οντότητες οι οποίες υποκρύπτουν ολόκληρο το μυστήριο του αίματος και τις μυστικές δυνάμεις της φυλής. Η αρχαία βιβλική παράδοση έχει ορισμένα φυλετικά στοιχεία αναφορικά με την προέλευση των βασικών λαών της Γης από τους τρεις γιους του Νώε, τον Χαμ, τον Ιάφεθ και τον Σημ. Σε αυτήν την περίπτωση, οι τρεις διαφορετικές γενιές –σπορές που προέκυψαν διαφοροποιούνται όχι μόνο σε θέματα αίματος και σώματος εν πολλοίς εξωτερικής φύσης, αλλά και σε θέματα πνεύματος, εφόσον δηλώνεται η προτίμηση μιας ορισμένης ‘’σποράς’’ αντί των υπολοίπων καθώς και ιεραρχικές –αξιολογικές σχέσεις μεταξύ τους. Επίσης, ο αυτοκράτωρ Ιουλιανός, κοινώς γνωστός ως ο «Παραβάτης», ενασχολήθηκε με ζητήματα φυλετισμού (σε χαμένα έργα του, στα οποία απαντά ο χριστιανός απολογητής Κύριλλος), υποστηρίζοντας ωστόσο την θεωρία της πολυγένεσης (της ανυπαρξίας, δηλαδή, κοινών προγόνων μεταξύ των ανθρώπινων φυλών), ούτως ώστε να εξηγηθούν οι πολιτισμικές διαφορές των λαών τους οποίους μελέτησε (Τεύτονες, Φοίνικες, Αιθίοπες κ.α.). Επίσης, ο όρος «γένος», που σημαίνει γενιά, καταγωγή ή φυλή, εμφανίζεται αρκετά συχνά στην χριστιανική λογοτεχνία και ιδιαίτερα στον Παύλο και τους Γνωστικούς.

 Κατά τους επόμενους αιώνες, πολλοί ακόμα θα ασχοληθούν με φυλετικά ζητήματα, από τον Ζαν Μποντέν και τον Πιερ λε Σαρόν (που έκαναν πρώτοι τον διαχωρισμό σε βόρειους, κεντρικούς και νότιους λαούς), τον Χέρντερ (μίλησε για το «Volkergeist», το πνεύμα των εθνών, το οποίο εκδηλώνεται μέσω από θεϊκές εκδηλώσεις που χαρακτηρίζουν την εσωτερική ουσία των διαφόρων ανθρώπινων ομάδων) και τον Φίχτε (εισήγαγε την ιδέα του Urvolk, του «αρχέγονου λαού» που διακρίνεται από τους μικτούς λαούς) έως τους νεότερους Ντε Γκομπινώ και Τσάμπερλαιν. Οι θεωρίες των δύο τελευταίων, οι οποίες στηρίχτηκαν στις αντίστοιχες γλωσσολογικές θεωρίες των Franz Bopp, Friedrich Pott και Jacob Grimm σχετικά με την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή γλώσσα – κοινό πρόγονο των νεότερων ινδοευρωπαϊκών, παρά το γεγονός ότι σχηματίστηκαν εν πολλοίς υπό το πρίσμα του παγγερμανισμού (καταλήγοντας, μοιραίως, σε πολλές υπεραπλουστεύσεις), επηρέασαν καθοριστικά τις πολιτικές εξελίξεις του 20ου αιώνα. Η πιο διαδεδομένη τυπολογία που χρησιμοποιήθηκε από τους φυλετιστές του περασμένου αιώνα (πέρα από πολλές άλλες περισσότερο ή λιγότερο αναλυτικές), είναι αυτή του γνωστού ανθρωπολόγου Hans F. K. Günther, ο οποίος αναφέρεται στην Νορδική, την Κρομανοειδή, την Δυτική (αλλιώς Μεσογειακή ή Ατλαντική), την Διναρική, την Αλπική και την Βαλτική-Ανατολική φυλή. Άλλες υπαρκτές φυλετικές ομάδες πέρα από αυτές που ονοματίζει Hans F. K. Günther είναι η Μεσοανατολική, η Αρμενοειδής και οι φυλές της ερήμου (Αραβικές).

 Ωστόσο, με την ανάπτυξη που γνώρισε ο δυτικός πολιτισμός έκτοτε και τις κοσμοθεωρητικές αναταράξεις που έφεραν οι Νέοι Χρόνοι και τα κινήματα τα οποία συντάραξαν τα θεμέλια του τελευταίου παραδοσιακού Ευρωπαϊκού πολιτισμού (Αναγέννηση, Ανθρωπισμός, Προτεσταντική Μεταρρύθμιση, Διαφωτισμός, οι μεγάλες παραγωγικές και οι πολιτικές επαναστάσεις), επήλθε μία σταδιακή αλλαγή του ορισμού του ανθρωπίνου όντος και ως εκ τούτου, του φυλετισμού. Ο άνθρωπος δεν εθεωρείτο πλέον προνομιούχο ον της δημιουργίας, προικισμένο με ιδιαίτερες ποιότητες-χαρίσματα που του δόθηκαν από μία υπερφυσική αρχή (όπως τον χριστιανικό Θεό), αλλά ως ένα από τα πολλά φυσικά, ή ακόμη και ζωικά είδη. Αποτέλεσμα αυτής της μεταβολής: η φυλή ως πεδίο επιστημονικής γνώσης, όπως εξηγήσαμε παραπάνω.

 Έπειτα, έχουμε την φυλή ως «μύθο» -μία αντίληψη περί φυλής ιδιαίτερα διαδεδομένη στον μεσοπολεμικό εθνικισμό, φιλοσοφικά αρτιότερη από την προηγούμενη, η οποία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα αναγεννητικά πολιτικά προγράμματα των εν λόγω κινημάτων. Όταν λέμε «μύθος», δεν εννοούμε μια απλή μυθοπλασία, μια αυθαίρετη δημιουργία της φαντασίας, παρά μια ιδέα που αντλεί τη δύναμη πειθούς της κατά βάση από μη ορθολογικά στοιχεία, μια ιδέα που έχει αξία λόγω της υποδηλωτικής δύναμης που συμπυκνώνει και, ως εκ τούτου, λόγω της ικανότητας της να την μετατρέψει τελικά σε δράση. Αυτή η νέα θεωρία περί φυλής παρουσιάστηκε ως ένας “νέος μύθος ζωής” που κλήθηκε να δημιουργήσει έναν “νέο τύπο ανθρώπου” και ακολούθως έναν “νέο τύπο πολιτισμού”, έχοντας αφομοιώσει την νιτσεϊκή φιλοσοφία και την θεμελιώδη της προτροπή. Το μεγάλο προτέρημα της αντιμετώπισης της φυλής ως μύθο έγκειται στη μυστηριώδη δύναμη του πάθους. Τα επιμέρους στοιχεία στα οποία αυτός εδράζεται, είτε αυτά είναι φιλοσοφικά, ιστορικά ή επιστημονικά, παρά την αποδεικτική τους ισχύ, δεν μπορούν να δώσουν ένα “λειτουργικό” νόημα σε έναν πολιτικό μύθο. Απαιτείται, λοιπόν, προκειμένου ο φυλετισμός να επιδράσει ανανεωτικά επάνω στο λαβωμένο μας Έθνος, ο ίδιος ο μύθος να πλαισιωθεί από μία φιλοσοφία που θα διαφυλάξει τα υψηλά εκείνα νοήματα που εμπεριείχε το αίμα και η φυλή για τον αρχαίο, παραδοσιακό άνθρωπο: μια επανεμφάνιση – σε νέες μορφές έκφρασης, χρησιμοποιώντας τα πιο ποικίλα υλικά – της εσωτερικής κληρονομικότητας, που φαινόταν να διαχέεται στην ανάπτυξη διαφόρων πολιτισμών του σύγχρονου τύπου.

 Δεδομένης της πίστης μας σε ένα ανθρώπινο ον με ανώτερη οντολογική σύνθεση και προοπτική, αντίθετα με τους κήρυκες μιας επιτήδειας ‘’επιστημονικής προόδου’’ (που έχει της ρίζες της στο ύπουλο ιδεολογικό παρασκήνιο της Επανάστασης του 1789), που θέλει τον άνθρωπο προσηλωμένο στο επιθυμητικό στοιχείο της ψυχής του, ώστε αυτός, πλήρως ομογενοποιημένος τόσο προς τους αλλοεθνείς του όσο και προς όλα τα έμβια όντα, να ξεχάσει την κληροδοτημένη υπό των προγόνων του συλλογική ταυτότητα και να κόψει οριστικά τους δεσμούς του με το υπερφυσικό, οφείλουμε να επιστρέψουμε στον παραδοσιακό ορισμό του ανθρώπινου όντος συναποτελούμενου από τρία στοιχεία: σώμα, χαρακτήρα, πνεύμα. Εφόσον τα Έθνη αποτελούνται από όντα όπως αυτά, τότε και το φυλετικό δόγμα δεν μπορεί να αναφέρεται μόνο στο σώμα, αλλά και στο ιδιάζον Πνεύμα των Εθνών, το οποίο εκδηλώνεται με τη σειρά του στη δημιουργία πολιτισμού.

 Η Φυλετική “καθαρότης” υπάρχει όταν οι τρεις αυτές φυλές βρίσκονται σε αρμονική ισορροπία μεταξύ τους, όταν κάθε φυλή ακτινοβολεί μέσω των άλλων δύο. Η πιο ανεπιθύμητη συνέπεια των διαφόρων περιπτώσεων επιμειξίας που συνέβησαν εν τω γίγνεσθαι της ιστορικής εξέλιξης της ανθρώπινης κοινωνίας δεν είναι η αλλοτρίωση της φυσικής φυλής και του φυσικό-σωματικού τύπου -για τα οποία ο συνήθης φυλετισμός κυρίως ανησυχεί- παρά, μάλλον, ο χωρισμός και η αντίθεση μεταξύ των τριών ειδών της φυλής εντός του ιδίου υποκειμένου. Ως επίπτωση μιας τέτοιας επιμειξίας, κάποιος βρίσκει ανθρώπους των οποίων το σώμα δεν αντανακλά πλέον τον χαρακτήρα τους, και των οποίων οι συναισθηματικές, ηθικές και βουλητικές κλίσεις δεν συμφωνούν πλέον με τις πνευματικές τους κλίσεις. Το “Πνεύμα” πρέπει εδώ να διακριθεί από τον “χαρακτήρα” ως το συστατικό του ανθρώπου σε επαφή με ανώτερες αξίες που υπερβαίνουν την ζωή. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των Σκανδιναβικών λαών, οι οποίοι παρά την σχετική καθαρότητα του αίματος τους έχουν απεμπολήσει κάθε είδος φυλετικής συνείδησης και διαφοροποιητικού χαρακτηριστικού που τους έδινε στο παρελθόν την ιδιαίτερη τους προσωπικότητα. Τέλος, η τριμερής αντιστοιχία των μερών της φυλής, αντιστοιχεί πλήρως στην γνωστή στους Ινδοευρωπαίους τριμερή καστική δομή των παραδοσιακών πολιτισμών, όπως αυτή εκφράστηκε γραπτώς καθαρότερα στην Πολιτεία του Πλάτωνος και πρακτικώς στα αναγεννητικά προγράμματα των εθνικιστικών κρατών του Μεσοπολέμου.

 Εμπνεόμενοι, λοιπόν, από την προγονική σοφία και καθοδηγούμενοι από την ενδόμυχη μα σθεναρά ιαχή του αίματος, οι Έλληνες εθνικιστές προελαύνουμε προς τη Νίκη με τα μαυροκόκκινα λάβαρα της Ιδέας!

Χ.Π.

You may also like...

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *